Twickel Actueel

Hilligenpad van vijf naar zeven wandeldagen; één etappe over Landgoed Twickel

AMBT DELDEN, 23 oktober 2024

Het Hilligenpad – een van de meest geliefde wandelroutes van Twente – wordt met twee etappes uitgebreid tot een zevendaagse pelgrimsroute. Eén van de nieuwe etappes gaat over landgoed Twickel. De uitgebreide route wordt op 25 oktober ’24 gepresenteerd, samen met de nieuwe wandelgids.

Het Hilligenpad is nu een vijfdaagse bezinningsroute voor wie op zoek is naar rust en reflectie of gewoon lekker wil genieten van de ‘oale’ grond, het Twentse landschap. Vanaf half oktober ’24 wordt het pad uitgebreid tot een zevendaagse rondwandeling die start bij bezoekerscentrum Hof Espelo van Landschap Overijssel. In zeven etappes kronkelt de route hiervandaan door het Twentse landschap, om uiteindelijk weer terug te komen bij het begin. De pelgrimage is verdeeld over zeven wandeldagen, maar je kunt de etappes natuurlijk inkorten of juist langer maken. Of in een andere volgorde lopen.

Hier vind je de complete route van het Hilligenpad, mét de etappe over Landgoed Twickel.

Over het Hilligenpad

Het Hilligenpad gaat over geloof én landschap. Ze zijn nauw met elkaar verbonden. In het landschap vind je talloze plekken die te maken hebben met geloof en bijgeloof van mensen door de jaren en zelfs eeuwen heen. Het Hilligenpad voert je langs tachtig van deze plekken. Langs voor de hand liggende landschapselementen uit het christelijke geloof, zoals Mariakapellen, kloosterpaden en een historische ‘preakstoal’. Maar ook langs grafheuvels en urnenvelden uit de voorchristelijke tijd. En langs plekken met verhalen die je misschien nog niet kent, zoals het verhaal achter de duivelssteen, voorspellingen van een toverkol en brooduitdeling nieuwe stijl. Ook relatief nieuwe plekken komen voorbij, zoals een hedendaagse bezinningstuin.

Oale grond

De beschrijvingen zijn gebaseerd op feiten, maar vaak ook op legendes en sagen. Want dat is de cultuur van de ‘oale grond’ van Twente die nog steeds leeft, ook nu nog in de eenentwintigste eeuw. Of misschien wel júíst nu, omdat veel mensen minder houvast hebben door de ontzuiling en op zoek zijn naar identiteit en zingeving.

Herplant ‘heilige eiken’ op Deldeneresch

Dag zes van het vernieuwde Hilligenpad gaat over landgoed Twickel. Een van de loca9es langs de route, is
de plek op de Deldeneresch waar ooit drie eeuwenoude bomen stonden, ook wel ‘heilige eiken’ genoemd.
Een storm maakte een einde aan het boomheiligdom. Tijdens de feestelijke presentatie van het
Hilligenpad op 25 oktober ’24 worden opnieuw drie eiken geplant.

Klimaat centraal bij afscheid regent Elisabeth Beelaerts van Blokland

AMBT DELDEN, 5 oktober 2024

Met een mini-symposium over ‘klimaatadaptie op buitenplaatsen’ heeft Elisabeth Beelaerts van Blokland afscheid genomen als lid van het College van Regenten van Twickel. In de oranjerie luisterden enkele tientallen genodigden naar voordrachten van meteoroloog Dennis Wilt en hoogleraar landschapsgeschiedenis Theo Spek. Acteur Laurens ten Den tekende met voordrachten van in het Twents ‘hertaalde’ teksten van Shakespeare-gedichten en Händels Messiah voor een luchtige noot.

Het onderwerp van de bijeenkomst vloeit voort uit een in 1991 gehouden symposium op Twickel. Destijds bogen vertegenwoordigers van landbouw- en natuurorganisaties zich samen met bestuurders en wetenschappers over de vraag hoe landbouw, natuur en milieu duurzaam samen konden gaan. Ondertekenaars van een manifest hadden eerder de overheid opgeroepen de landbouw milieuvriendelijker te maken en meer natuur aan te leggen. Zij betichtten politici ervan het probleem met het mestoverschot voor zich uit te schuiven.

Het probleem is nog steeds actueel, concludeerde Elisabeth Beelaerts na het lezen van een verslag van de bijeenkomst in één van de eerste edities van het Twickelblad. Al constateert ze dat op Twickel – en andere landgoederen – er al veel ten goede is veranderd. Er is afscheid genomen van de intensieve veehouderij, veel waterlopen meanderen weer, er zijn talrijke biodiversiteit bevorderende projecten en natuurinclusieve landbouw wordt gestimuleerd. “Hopelijk heeft de overheid hier meer aandacht voor”, verklaarde Elisabeth Beelaerts, die 21 jaar bestuurder bij Twickel is geweest.

De noodzaak om de natuur te versterken en de negatieve effecten van met name landbouw en industrie in te dammen is door de klimaatproblematiek alleen maar versterkt. Meteoroloog Dennis Wilt maakte in zijn bijdrage de aanwezigen duidelijk dat de wereldwijde opwarming van de aarde onomkeerbaar is. We zullen, net als in de afgelopen jaren, te maken krijgen met extreme weersituaties zoals hittegolven, stormen en periodes van extreme regenval of droogte. “We kunnen het een halt toeroepen en vertragen maar er is geen weg terug”, concludeerde Wilt.” Een landgoed als Twickel staat voor de opgave om klimaatrobuuster te worden. In de droge zomers van 2018 en 2019 hebben bomen en planten in de tuin en het overpark een enorme klap gekregen; de hevige regenval in 2023 veroorzaakte op tal van plekken overlast. In de bossen van Twickel wordt op het veranderende klimaat geanticipeerd door meer inheemse soorten aan te planten, die beter bestand zijn tegen extreme weerperiodes. In de tuinen rond het kasteel wordt geëxperimenteerd met planten die het goed doen in een warme bodem. En in samenwerking met agrariërs en het waterschap wordt het watersysteem op het landgoed anders ingericht.

De herrezen Eschmolen

AMBT DELDEN, 29 sept 2024
Zaterdag 14 september was de feestelijke opening van de nieuwe Eschmolen, die in 1959 helemaal af brandde.
In 2009 nam Derk Rouwhorst het initiatief om een nieuwe molen te bouwen, “Ik heb de molen zien afbranden in 1959”, zegt Rouwhorst. Hij woonde er vroeger naast en miste de molen.

In zijn enthousiasme verzamelde hij een aantal mensen om zich heen om dit initiatief verder uit te werken, zowel bestuursleden, vrienden van de Eschmolen, vrijwilligers en sponsoren. Het resultaat van zijn vasthoudendheid is dat er nu een prachtige nieuwe Eschmolen staat. Een prachtig herstelde skyline, zoals het vroeger was.

Met vereende krachten herrezen (Twickelblad najaar 2024) >>

Nieuwe regent

AMBT DELDEN, 25 juni 2024
Een wisseling van de wacht in het bestuur van de Stichting Twickel. Als opvolger van Elisabeth Beelaerts is Friso van Harinxma thoe Slooten benoemd als lid van het College van Regenten.

Twickel is geen onbekend terrein voor hem, aangezien zijn vader in de periode 1972 – 1993 regent was. Zijn familie is betrokken bij een aantal landgoederen in Friesland, waar de familie Van Harinxma zijn wortels heeft.

Friso van Harinxma thoe Slooten is als senior jurist en managing counsel werkzaam bij Shell.

Elisabeth Beelaerts treedt per 1 juli a.s. statutair af. Zij is sinds 2003 lid van het College van Regenten.

Houd de unieke natuur op landgoed Twickel vrij van industriële windturbines

AMBT DELDEN, 23 april 2024

Ondanks herhaalde oproepen aan de provincie Overijssel, zijn er nu 4 extreem hoge windmolens in het zicht van kasteel Twickel gepland. Wij zijn voor windmolens. Maar niet op deze locatie, vlak naast woonkernen en een broedgebied vol bijzondere vogels. Wij denken dat er betere plekken zijn.

Wij denken dat het best mogelijk is om tot een ruimtelijke inpassing van duurzame energieopwekking te komen die past bij het eeuwenoude coulisselandschap én die leidt tot minder schade aan prachtige natuur. Met daarnaast minder overlast voor de inwoners van Borne, Delden en Hengelo.

Wij

Stichting Twickel, Vrienden van Twickel, Stichting Duurzame en Leefbare Driehoek Hengelo, Delden, Borne constateren dat:

• bijna heel landgoed Twickel in het voorkeursgebied ligt voor industriële windturbines met een tiphoogte tot wel 280 m.
• zulke hoge windturbines tot 2,5 km in de omtrek overlast geven: geluidshinder, gezondheidsschade en horizonvervuiling.
• er nu concrete bouwplannen zijn naast unieke natuur, dicht op Borne en Hengelo en in het zicht van kasteel Twickel.
• Landgoed Twickel van grote landschappelijke en cultuurhistorische waarde is.

en verzoeken

Af te zien van de beoogde locatie in het leefgebied van de das, de otter en bijzondere broedvogels. En samen met ons op zoek te gaan naar een betere plek.

Ik onderteken deze petitie >>

Succesvolle handhavingsactie op Twickel

AMBT DELDEN, 17 april 2024
De afgelopen tijd hebben de boswachters van Twickel op meerdere dagen en tijdstippen een gezamenlijke handhavingsactie gehouden, na de start van het broedseizoen. Bezoekers van Twickel zijn via de media geïnformeerd en gevraagd zich nadrukkelijk aan de toegangsregels te houden om de ontluikende natuur niet te verstoren.

Toegangsregels naleven
De locaties van de actie waren de natuurgebieden van Twickel rondom Delden, waarin ook de gebieden van Wildbeheer Eenheid Twickel gelegen zijn. Boswachters zijn in tweetallen op pad geweest. Er is met name gelet of de toegangsregels nageleefd werden;

blijf op de paden, houd de hond aan de lijn en de parkeerverboden. De meeste bezoekers waren bewust van de regels en hielden zich er ook aan. Toch waren er bezoekers die hun hond niet aangelijnd hadden, wandelaars die liepen in rustgebieden en auto’s parkeerden daar waar dit niet toegestaan is. Er is aan deze bezoekers een bekeuring uitgedeeld.

Natuur een handje helpen
Het broedseizoen is een kwetsbare periode in de natuur. Tijdens deze maanden zoeken de dieren de partners, krijgen ze jongen, leggen ze eieren en broeden deze uit. De lentemaanden zijn een cruciale periode, waarin het van groot belang is om de natuur haar rust te gunnen. Met deze gezamenlijke actie vragen de boswachters van Twickel bezoekers om de natuur een handje te helpen door de regels in de natuurgebieden te respecteren.  Het broedseizoen duurt nog tot half juni.

Landgoed Zuylestein en Stichting Twickel gaan samen verder

LEERSUM/DELDEN 29 maart 2024

De zoektocht van eigenaresse en bewoonster Jemima de Brauwere om het voortbestaan van landgoed Zuylestein te Leersum (UT) duurzaam zeker te stellen, bracht haar via de familieband van ‘tante Mieschen’ naar Twickel. Het landgoed (ca.150 ha) is op Goede Vrijdag 29 maart 2024 overgedragen aan Stichting Twickel, maar Jemima de Brauwere blijft wel nauw bij Zuylestein betrokken.

“Wij zijn verheugd en vereerd. Met de overdracht worden de landgoederen Zuylestein en Twickel
verenigd en de familieband bevestigd.”
                                                    Diederik van Wassenaer, voorzitter College van Regenten Stichting Twickel

De band tussen Twickel en Zuylestein

Van oudsher is er een warme band tussen beide landgoederen. Marie gravin van Aldenburg Bentinck vertrok honderd jaar geleden van haar geliefde kasteel Zuylestein, waar zij ruim twintig jaar woonde, naar kasteel Twickel in Delden vanwege haar huwelijk met dr. Rodolphe Fréderic baron van Heeckeren van Wassenaer, heer van Twickel. Mevrouw van Heeckeren bracht in 1953, enige jaren na de dood van haar man, het omvangrijke bezit onder in de Stichting Twickel.

“102 jaar ná het vertrek van ‘tante Mieschen’, volgt landgoed Zuylestein in haar voetsporen.
Ik zie een gezamenlijke toekomst met Stichting Twickel vol vertrouwen tegemoet.”  
                                                                                      Jemima de Brauwere, eigenaresse en bewoonster Zuylestein

⇑kijk hier de video over de band van Twickel & Zuylestein

Landgoed Zuylestein is na vererving sinds 2011 in volle eigendom van Jemima de Brauwere. Zij maakte een carrièreswitch, verkocht haar succesvolle architecten-bureau en nam samen met haar partner het landgoedbeheer met alle lusten en lasten op zich. Met de hulp van een groep enthousiaste vrijwilligers en steun-fondsen werd het landgoed de afgelopen jaren verfraaid met daarbij hernieuwde aandacht voor biologisch moestuinieren en voedselproductie.

Na de overdracht valt het beheer onder de rentmeesterij van Stichting Twickel die onder leiding staat van directeur rentmeester Egbert Jaap Mooiweer. Beheerder Wilke Schoemaker wordt het vaste gezicht op Zuylestein, in nauwe samenwerking met Jemima de Brauwere die -naar een ieder hoopt- nog vele jaren betrokken zal blijven bij het dagelijkse beheer van het landgoed.

Doelen beter bereiken

Voor Twickel brengt de wijze van beheer van Zuylestein nieuwe kennis en ervaring mee. Zuylestein als voedselproducerend landgoed met haar fraaie moestuin en 17^e eeuwse architectuur, bossen en akkers zal worden gecontinueerd.

    “Door de grotere slagkracht en het uitwisselen van kennis en kunde, zullen we de gemeenschappelijke doelen beter kunnen bereiken: behoud en verbetering van erfgoed, monumentenbeheer en het versterken van het natuur- en cultuurlandschap.”           Egbert Jaap Mooiweer, directeur rentmeester Stichting Twickel

Twickel: hond aan de lijn

AMBT DELDEN, 14 maart 2024 
Boswachters van Twickel gaan strenger controleren op loslopende honden in gebieden waar dat niet is toegestaan. De komende tijd loopt er weer jong ree-wild in de bossen van Twickel. Loslopende honden zijn de grootste vijand van deze jonge dieren.

Jachtinstinct

Alle honden hebben een jachtinstinct. Als een hond ‘wild’ ruikt, wordt het instinct geprikkeld en wil de hond het dier dat hij ruikt opsporen. Bijna alle dieren in de natuur zijn bang voor honden. Ook voor honden die ‘niets doen’. Komt een hond te dicht in de buurt, dan schrikken de dieren op en vluchten weg.

Reeën

Reeën slaan op de vlucht, wanneer ze zich bedreigd voelen door een hond. Reeën kunnen hard rennen, maar raken snel in paniek en letten niet meer op waar ze lopen. Vaak komen ze om, omdat ze pardoes de weg oprennen of zichzelf ophangen in prikkeldraad. Sommige honden weten ook een ree te pakken en tegen de grond te drukken. Deze reeën raken zwaar gewond en overleven dat meestal niet. Juist in deze periode, nu dieren jongen hebben, kunnen loslopende honden erge schade aanrichten. Jonge reetjes kunnen de eerste weken nog niet hard rennen. De moeder zoekt daarom een rustig plekje voor haar jongen, terwijl ze zelf eten kan zoeken. Veelal houdt ze zelf vanaf een afstandje toezicht. Als een hond zo’n jong dier vindt, slaat het op de vlucht. Als het jong te ver wegloopt kan de moeder haar niet meer terugvinden. Of de hond bijt zo ernstig, dat het reekalfje aan zijn verwondingen overlijdt.

Vogels

Veel weidevogels nestelen in het veld. Op het moment dat ze te vaak verstoord worden, vluchten ze uit het gebied en laten hun nest onbeheerd achter. Eieren of jonge kuikens zijn dan een gemakkelijke prooi voor andere dieren. De meeste vogels zoeken hun voedsel op de grond, door verstoring van een hond moeten ze opvliegen, gebeurt dit vaak dan worden de vogels zwakker en gaan ze minder eieren leggen. Met als gevolg dat er minder jonge vogels bijkomen.

Mag de hond mee?

Wandelen met de hond door het bos, spelen met je hond en samen rennen. Dat willen hondenbezitters graag. In veel natuurgebieden mogen honden alleen aangelijnd worden uitgelaten. En dienen baas en hond op de paden te blijven en niet het weiland in of de heide op. Om toch aan de behoefte van de hondenbezitters tegemoet te komen, zijn er hondenlosloopgebieden op Twickel, zoals tegenover kasteel Twickel.

Restauratie en verduurzaming Hotel Het Witte Paard

AMBT DELDEN, 14 februari 2024

Eind jaren 70 is het dak van het hotel vernieuwd. Er is toen voor gekozen om het dak te voorzien van een asbest dakbeschot met daarover een voorgevormde isolatieplaat met richel om dakpannen aan te haken.

Voor toen een vooruitstrevende keuze om het dak te isoleren. Echter het materiaal, een EPS-plaat is door 50 jaar blootstelling aan UV-licht gedegradeerd waardoor de pannen afschuiven van de isolatieplaat. Hierdoor ontstaan lekkages die de monumentale constructie aantasten. Na verschillende noodreparaties de afgelopen jaren is nu besloten de EPS, maar ook gelijk de asbestplaat te saneren en te vervangen voor een houten dakbeschot.

Over het nieuwe dakbeschot komt een geïsoleerde dakplaat, voorzien van tengels en houten panlatten. De bestaande pannen zullen worden herlegd. De dikte van het totaalpakket verandert nagenoeg niet.

De dakkapellen die nu aan de achterkant zitten, zijn volgens de oude tekeningen een latere toevoeging. Vanwege vorm en verschijningsvorm (vrij groot op een relatief simpele boerderij) is er besloten om ze te verwijderen, omdat ze niet passen op het pand. Ze staan niet op de bouwtekeningen uit 1977.

   
De huidige verdiepingsvloer is slecht. Deze zullen vervangen worden door nieuwe houten vloerdelen, afkomstig van onze eigen zagerij.

Uit het inspectierapport van de Monumentenwacht komen nog meer onderhoudswerkzaamheden naar voren. Herstel fundering, herstel constructie, herstel kozijn en ramen, zinkwerk enz. Deze werkzaamheden zullen we ook mee gaan nemen.

De restauratiewerkzaamheden vallen onder een restauratiesubsidie van de Provincie Overijssel en zullen gedeeltelijk vergoed worden.

Naast de restauratiewerkzaamheden wordt het pand geheel verduurzaamd. De gevels, vloer en het dak  geïsoleerd, de kozijnen voorzien van draaibare isolerende voorzetbeglazing, zodat het monumentale glas behouden blijft. Het pand wordt verwarmd met een warmtepomp en de kamers geventileerd met een warmteterugwinning systeem.

Voorgaande verduurzamingswerkzaamheden vallen onder een dumava subsidie en zullen hierdoor gedeeltelijk vergoed worden.

De hotelkamers krijgen een nieuwe inrichting en er komt een kamer die geschikt is voor mindervaliden. Het hotel zal na de bouwwerkzaamheden voldoen aan de huidige eisen en wensen.

Podcast Goed Doen

Luister hier de hele podcast  

In de serie Goed Doen gaat Marnix Kluiters van Van Lanschot Kempen in gesprek met bestuurders van goede doelen in Nederland. Waar maken deze goede doelen en hun bestuurders zich hard voor? En wat kunt u bijdragen aan een mooiere wereld? Laat u inspireren door dé Goede Doelen podcast van Nederland.

Dit keer de podcast met Stichting Twickel in de hoofdrol
Aan het woord: voorzitter Diederik van Wassenaer en directeur rentmeester Egbert Jaap Mooiweer

Egbert Jaap Mooiweer: “Ik denk dat landgoederen hét voorbeeld zijn voor hoe landbouw, wonen, werken en natuur met elkaar samen kunnen gaan. Iedereen vindt het doorgaans heel prettig om op een landgoed te wonen, werken en leven.”

“De missie van Twickel is mbt de landbouw om boeren naar natuurinclusieve landbouw te krijgen, werken aan beheer, herstel en zorg voor het landschap. Actief bodembeheer en een groen verdienmodel om een houdbaar landbouwsysteem te realiseren.”

“Landgoed Twickel is een uniek gebied, waarbij het huis mooi bewaard is gebleven, het landschap is prachtig. Het heeft een maatschappelijke meerwaarde en wordt hoog gewaardeerd. Er is bij mij een intrinsieke motivatie om er voor te willen zorgen en door te willen geven, het duurzame karakter er in te willen brengen. Verander voor de toekomst. .. het is nooit klaar. De wereld is in verandering en daar zijn wij, ook op Twickel, dagelijks mee bezig.”

“Cultuur en natuur zijn nauw verbonden, stabiel in ruimte en tijd. We zijn verbonden met de stad Delden en andere kernen. Verbonden met mensen op ons landgoed, die er wonen, werken en genieten. Er is een sterk gevoel om deel uit te maken van het landgoed en de nauwe verbondenheid met het landschap.”

oktober 2023

Open brief

planvorming woningbouw in Delden

Stichting Twickel over commotie rond pro forma opzegging erfpacht de Scheetheuvel >>

LOP

Het Landgoed Ontwikkelings Plan (LOP); de richting waarmee het landschap van landgoed Twickel de komende jaren kan worden ontwikkeld tot een rijker, hechter en schoner landschap. (juli’21) >> 

Uit Twickelblad | herfst 2023
AUTEUR Martin Steenbeeke | ACTUEEL

Nieuw leven voor de oude boerenerven

Samen wonen op en rond een erf. In een boerderijtjeswoning of een plattelandsappartement. Met ‘boerderijhuizen’ wil Twickel vrijkomende agrarische erven ontwikkelen tot levendige woonlocaties….

LEES MEER…

Ambt Delden | 3 februari 2022 | LANDSCHAP 

Waarom verjonging van eiken op de Twickelerlaan nodig is

Dertig jaar geleden verjongde Twickel een eerste deel van de Twickelerlaan. Oude, zieke eiken werden gekapt en jonge bomen kwamen ervoor in de plaats. Sindsdien is de helft van de laan verjongd, zodat de Twickelerlaan ook in de toekomst een laan blijft. Dit voorjaar moeten opnieuw twee delen worden aangepakt. Een gedeelte bij de ingang van de moestuin en een wat groter stuk bij de Noordmolenweg richting de ‘Dikke steen’.

Laan
Een laan kenmerkt zich door een regelmatige rij bomen van de zelfde soort en afmetingen aan weerszijden van een weg of pad. De Twickelerlaan is meer dan 200 jaar oud, ooit aangelegd om de statuur van Twickel te onderstrepen. De laan is bij alle landschapsarchitecten die op het landgoed actief zijn geweest als belangrijk element overeind gebleven. Dat is ook het geval in het masterplan van Michael van Gessel eind vorige eeuw: een weg met aan weerszijden bomen van dezelfde soort, afmeting en omvang in een regelmatig plantverband.

Eeuwenoud
De meeste bomen aan de Twickelerlaan zijn ruim twee eeuwen oud. We proberen de groeiplaats van de eiken zo goed mogelijk te verzorgen, door bemesting en zo min mogelijk bodemverdichting. Desondanks vertonen steeds weer bomen gebreken waardoor kap noodzakelijk is. Als dat het laanbeeld teveel aantast en er geen sprake meer is van een laan, dan komt het moment om te verjongen.

Start uitvoering
Jasper de Groot {bosbaas landgoed Twickel}: “Op 14 februari starten de werkzaamheden. Hoge takken worden met een hoogwerker verwijderd, waarna de boom wordt omgezaagd, de stobbe gefreesd en de grond vervangen. Voor het laanbeeld worden de nieuwe eiken op een vaste plantafstand van elkaar ingepland. Al deze werkzaamheden zullen in ruim een maand worden uitgevoerd.”